Yarık dudak, bebeklerde doğuştan görülen bir anomalidir ve anne karnındaki gelişim sırasında çeşitli sebeplerden dolayı bebeğin yüz bölgesindeki yapıların tam olarak birleşmemesi nedeniyle oluşur. Bebeğin yüz yapısını oluşturan hücrelerin birleşmesi 4-5. haftada, damak yapısını oluşturan hücrelerin birleşmesi ise 8-9. haftada başlar. Bebeğin 12. haftasında dudak ve damak yapısının birleşmesi tamamlanmış olur. Bu birleşme tam olarak gerçekleşmediğinde dudakta veya damakta yarık meydana gelir.

Yarık dudak ve damak anomalilerinin oluşumunda hem genetik hem de çevresel faktörler etkilidir:

Yarık dudak ve damak anomalileri erkek bebeklerde daha sık görülür. Sekonder damak yarıkları ise kızlarda iki kat daha fazla ortaya çıkar. Sol taraftaki damak yarıkları, sağ tarafa göre iki kat daha fazla görülür. Bazı insanlarda yarık dudak üst dudakta görülür ve bu anomaliler tek taraflı, iki taraflı veya orta hat dudak yarığı şeklinde olabilir.

Yarık dudak tedavisi, bebekler üç aylıkken yapılır. Tedavinin amacı, estetik ve fonksiyonel açıdan normal bir görünüm sağlamaktır. Dudak yarığı bulunan bebeklerde genellikle dişlerin "alveol" dediğimiz kemik yapısında da yarık bulunur. Dudak yarığı olan bebekler normal şekilde emerek beslenebilirler.

Yarık dudak hastalarında burun deformitesi de sıklıkla bulunur. Bu nedenle tedavide burun estetiği de düzeltilir. Burun ve dudak deformiteleri aynı operasyonda onarılır ve bu işleme "primer dudak onarımı" denir.

Yarık dudak ameliyatı olan bebekler, ameliyat yapıldığı günü ve geceyi hastanede geçirirler. Bebeklerin beslenmesi, kaşıkla ve oturur pozisyonda yapılmalıdır. Dudaktaki yara hatlarının kuru ve temiz tutulması önemlidir. Her gün antibiyotikli pomatlar ile pansuman yapılır ve ameliyattan bir hafta sonra dikişler alınır.

Damak yarığı ameliyatı sonrası bakım, dudak yarığına yapılan bakıma göre daha zordur. Ameliyat sonrası bebeğin bir ay boyunca elini ağzına götürmemesi gerekmektedir. Bu nedenle bebeğin kolları sabitlenir. Bebekler operasyon sonrası biberonla beslenmemelidir; kaşığın kenarıyla veya bardakla beslenmelidir. Ayrıca yalancı meme (emzik) kesinlikle kullanılmamalıdır.