Dudak yarığı ameliyatları, plastik cerrahlar tarafından gerçekleştirilen operasyonlardır ve genellikle olumlu sonuçlar elde edilir. Bu tür ameliyatlarda diğer cerrahi müdahalelerde olduğu gibi bazı riskler ve özel komplikasyonlar söz konusudur. Bebekler dünyaya gelmeden önce anne karnında dört ile yedinci haftalar arasında dudak gelişimi, yedinci ile on ikinci haftalar arasında ise damak gelişimi tamamlanır. Bu gelişim sürecinde çeşitli etkenler (genetik, çevresel faktörler, radyasyon veya kullanılan ilaçlar gibi) nedeniyle dokuların birleşmemesi durumunda dudak yarığı veya damak yarığı meydana gelebilir. Her bin doğumdan birinde rastlanabilen bu doğuştan şekil bozukluğu, üst dudakta bir ayrılık oluşursa dudak yarığı, ağız içinde damağın tabanında birleşmeme durumu olursa damak yarığı olarak adlandırılır. Dudak ve damak yarıkları yalnız başına veya birleşik olarak aynı çocukta görülebilir. Dudak ve damak yarıklı çocukların tedavisinde büyük ilerlemeler kaydedilmiş ve bu gelişmeler sayesinde bu çocukların sosyal yaşama uyumları büyük ölçüde sağlanmıştır. Yarıkların boyutları ve birlikte olma durumu, hafif ya da aşırı olması durumu yapılacak tedavinin kalitesini ve tedavi süresini doğrudan etkiler. Sonucun kalitesini bu durumlar belirler.

Bu ameliyatlar, çocuklar konusunda tecrübeli bir anestezi doktoru tarafından yapılmalıdır. Dudak yarığı ameliyatlarında en sık rastlanan problem, ağız ve burnun bir tarafının diğer tarafına uymamasıdır. Bu durum asimetriye neden olur. Yarık dudak tamirinde amaç, üst dudakta bulunan yarığı kapatmak ve normal fonksiyona sahip, normal görünüme sahip dudak elde etmektir. Bazen bu görünüm ilk ameliyat ile sağlanamayabilir ve ikinci bir ameliyat gerekebilir. Yarık damak ameliyatında amaç ise ağız tavanındaki açıklığı kapatarak bu çocukların rahat yemek yemesini ve düzgün konuşmasını sağlamaktır. Bu ameliyatlarda da iyileşmenin zayıf olması ve konuşma bozukluğunun giderilememesi durumunda ikinci bir ameliyata ihtiyaç duyulabilir.

Bu soruna sahip çocuklarda onları ameliyata hazırlayacak sağlık programı ve psikolojik desteğe ihtiyaç duyulur. Diş konusunda tecrübeli bir ortodontist desteği de gereklidir. Bazı çocuklarda ortodontist desteği ameliyat öncesinde gerekebilir ve bu süreç ameliyat sürecine yardımcı olur. Bu değerlendirme plastik cerrah tarafından yapılır ve gerekirse hasta öncelikle ortodontist tedavisi görür ve ameliyata sonra alınır.

Dudak yarıklı bebeklerde kimi zaman anne memesini emme konusunda problem yaşanır ve uzun biberon desteği alınır. Bu çocukların beslenmesi oturur durumdayken ya da ayaktayken yapılır ki boğaza mama kaçması engellensin. Akciğere mama ya da gıda kaçması sağlıklarını ileri seviyede bozar ve ameliyata engel olacak durumlar ortaya çıkar. Çocuk beş kilo ve üzerinde ise ve kan değerleri uygun ise ameliyata hazır demektir. Bebek iki buçuk - üç aylık olduktan sonra ameliyattan daha iyi sonuçlar alınır. Bu ameliyatlar genel anestezi altında yapılır. Ameliyat sonrasında dikişlerine dokunmaması için özel kolluk ile kolları bağlanır ve hareketleri kısıtlanır.